Do najbardziej dekoracyjnych części domu na podlaskich wsiach należały ganki i werandy.
Drewniane konstrukcje zwykle umiejscowione były od strony drogi i otaczały drzwi
do chaty. Wejście do domu należało mieć odświętne, ponieważ świadczyło o statusie
społecznym gospodarzy. Stąd obecność licznych ornamentów i intensywnych kolorów,
a u zamożniejszych rodzin szklanych ścianek.

Ganek podlaski składał się ze dwóch lub czterech słupków, często spiralnie rzeźbionych,
które wieńczy dwuspadowy daszek. Aby podtrzymać dach i wzmocnić konstrukcję, ganki
dodatkowo szalowano drewnianymi dekoracjami w kształcie liściastych, wijących się
łodyg lub kratki. Bogato zdobiono również krawędzie daszku oraz frontony.

Z biegiem czasu wygląd tradycyjnego ganka został wzbogacony o nowe dekoracje
i funkcje. Wejścia do domów zaczęto osłaniać wyższymi ściankami wykonanymi
z kolorowego, lanego szkła. Oszklenie niektórych werand przekraczało nawet 300 szybek,
tworzących różnorodne wzory! Tak zabudowane ganki nazwano werandami, które pełniły
rolę dodatkowego pomieszczenia w chacie.

Jednak werandy stanowią do dzisiaj dodatkową przestrzeń i okno na świat.
Dzięki werandzie domownicy mają większy dostęp do światła słonecznego i widok
na otaczającą dom naturę. A gdyby wykorzystać werandę, aby zaprosić naturę do domu?

Architekci z duńskiego kolektywu Human Habitat wykorzystując materiały z odzysku,
stworzyli drewniano-szklaną konstrukcję nawiązując formą do tradycyjnych werand, ale nadali
jej nowoczesną funkcję i design. Ich IMPACT FARM to dwupiętrowa weranda - szklarania 
zaprojektowana, aby wykorzystywać maksymalnie przestrzeń do ekologicznej uprawy
zieleni i żywności nawet w obrębie miasta! To pierwsze na świecie pionowe centrum rolno
-spożywcze na małą skalę w 100% zaprojektowane do łatwego demontażu i ponownego
wykorzystania.

CREDITS
Fotografie: Artur Gaweł, Mirosław Stepaniuk ,,Zdobnictwo Drewnianych Budynków Mieszkalnych”
Domowo I.W. ,,Zdobnictwo domów na Podlasiu” 
Human  Habitat, www.humanhabitat.dk , @human_habitat_cph